Analiza SWOT to rodzaj analizy biznesowej, która polega na zidentyfikowaniu mocnych stron (strenghts), słabych stron (weaknesses), szans (opportunities) oraz zagrożenia (threats) analizowanego przedsięwzięcia. Analiza ta jest więc techniką oceny tych czterech aspektów przedsięwzięcia, czy też pomysłu (produktu lub usługi), a nawet samego siebie. Analizy SWOT można użyć praktycznie w każdym celu, gdy chce się sprawdzić jakie są perspektywy i jakie działania można podjąć, aby osiągnąć cel.
Analizy SWOT możesz użyć, aby jak najlepiej wykorzystać to, czym dysponujesz, a także zmniejszyć ryzyko niepowodzenia, rozumiejąc, czego ci brakuje i eliminując zagrożenia, które w przeciwnym razie mogłyby cię zaskoczyć. Co więcej, analiza SWOT umożliwia opracowanie takiej strategii, która odróżni Twoje przedsięwzięcie lub pomysł od konkurencji, a tym samym umożliwi skuteczną konkurencję z obecnymi na rynku rywalami.
Spis treści:
- Jak przeprowadzić analizę SWOT
- Czym są strenghts (mocne strony)?
- Jak znaleźć mocne strony w analizie SWOT?
- Czym są weaknesses (słabe strony)?
- Jak znaleźć słabe strony w analizie SWOT?
- Czym są opportunities (szanse)?
- Jak znaleźć szanse w analizie SWOT?
- Czym są threats (zagrożenia)?
- Jak znaleźć zagrożenia w analizie SWOT?
- Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne w analizie SWOT
- Dlaczego powinieneś przeprowadzić analizę SWOT
Przeczytanie tego artykułu zajmie Ci około 5 minut i 50 sekund.
Jak przeprowadzić analizę SWOT – analiza SWOT w startupie
W pierwszej kolejności przygotuj macierz analizy SWOT. Macierz analizy SWOT to siatka 2×2, z jednym kwadratem dla każdego z czterech aspektów SWOT. Następnie podążaj według czterech etapów: zbierz odpowiedni zespół, pobudź kreatywność zespołu, zapisuj pomysły na kartkach, a następnie oceń pomysły.
1. Zbierz zespół
Trudno przeprowadzić burzę mózgów samemu, dlatego najlepiej zebrać jest wszystkich ważnych ludzi z perspektywy Twojego startupu. Najlepiej, by reprezentowali oni różne obszary, w tym technologię, sprzedaż czy marketing. Zobaczysz, że różne osoby będą miały zupełnie inne perspektywy, które będą kluczowe dla pomyślnego przeprowadzenia analizy SWOT.
2. Pobudź kreatywność zespołu
Jeżeli chcesz pobudzić kreatywność Twojego zespołu, możesz im zaproponować prostą grę – 100 pomysłów. Polega ona na wymyśleniu 100 zastosowań jakiegoś przedmiotu, np. spinacza, krzesła czy jabłka. Gdy gra się skończy, zespół będzie mógł rozpocząć właściwą pracę nad konkretnym przedsięwzięciem czy pomysłem, będącym przedmiotem analizy SWOT.
3. Zapisuj pomysły na karteczkach
Przeprowadzanie analizy SWOT jest podobne do spotkań typu burza mózgów. Dobrym pomysłem jest udostępnienie każdej osobie notesu z karteczkami samoprzylepnymi i poproszenie, aby każdy po cichu samodzielnie generował pomysły. Rozpoczęcie analizy od indywidualnej pracy zapobiega jej rozpoczęciu od myślenia grupowego i zapewnia, że każdy głos i każda opinia zostaną usłyszane.
Po pięciu do dziesięciu minut swoistej prywatnej burzy mózgów można umieścić wszystkie karteczki samoprzylepne na tablicy i zgrupować pomysły od stopnia podobieństwa. Warto zezwolić każdemu na dzielenie się dodatkowymi uwagami w momencie, w którym czyjś pomysł wywoła nowe przemyślenia.
4. Oceń pomysły
Po uporządkowaniu wszystkich pomysłów nadszedł czas, aby je odpowiednio uszeregować. Osobiście rekomendujemy swoisty system głosowania, w którym każdy otrzymuje pięć lub dziesięć „głosów”, mogąc je rozdzielić w dowolny sposób. W tej części ćwiczenia przydatne są samoprzylepne kropki lub magnesy w różnych kolorach.
Opierając się na wynikach głosowania, powinieneś mieć w tym momencie gotową listę pomysłów z priorytetami lub najważniejszymi czynnikami. Oczywiście lista i priorytety wciąż mogą podlegać dyskusji i debacie.
Czym są strenghts (mocne strony) w analizie SWOT?
Mocne strony w analizie SWOT oznaczają rzeczy, które Twoja organizacja robi szczególnie dobrze lub w sposób, który odróżnia Cię od konkurencji.
W pierwszej kolejności pomyśl o przewadze swojej organizacji nad innymi organizacjami. Może to być motywacja Twojego personelu, dostęp do specyficznych materiałów lub rozbudowany zestaw procesów produkcyjnych. Twoje mocne strony są integralną częścią Twojej organizacji, więc zastanów się, co sprawia, że Twoja organizacja „działa”. Zastanów się co robisz lepiej niż ktokolwiek inny? Jakie wartości kierują Twoją firmą? Z jakich unikalnych lub najtańszych zasobów możesz skorzystać, a z których inni nie mogą?
Zidentyfikuj i przeanalizuj unikatową ofertę sprzedaży (Unique Selling Point) swojej organizacji i dodaj ją do sekcji Mocne strony. Następnie odwróć swoją perspektywę i zadaj sobie pytanie, co Twoi konkurenci mogą postrzegać jako Twoje mocne strony. Jakie czynniki sprawiają, że wyprzedza Cię sprzedaż?
Pamiętaj, że każdy aspekt Twojej organizacji jest mocną stroną tylko wtedy, gdy przynosi wyraźną przewagę. Na przykład, jeśli wszyscy twoi konkurenci zapewniają produkty najlepszej jakości, to wysoki standard procesu produkcji nie jest mocną stroną Twojego rynku – jest po prostu koniecznością.
Czymś, co Twój projekt robi najlepiej, może być niematerialny aspekt, na przykład atrybut marki lub coś łatwiejszego do zdefiniowania, jak na przykład unikalna propozycja sprzedaży określonej linii produktów. Mogą to być również Twoi ludzie, a dokładniej Twoje zasoby ludzkie: silne kierownictwo lub wspaniały zespół inżynierów, czy zespół kreatywny.
Jak zidentyfikować mocne strony w analizie SWOT?
Mocne strony w analizie SWOT to wewnętrzne, pozytywne atrybuty Twojego startupu – są to rzeczy, nad którymi masz kontrolę.
Aby określić swoje mocne strony jako startup, możesz zacząć od zadania sobie następujących pytań:
- Co podoba się Twoim klientom w Twoim pomyśle, startupie lub produktach?
- W czym Twój pomysł lub startup radzi sobie lepiej niż inne firmy z Twojej branży?
- Jaka jest Twoja unikalna wartość i propozycja dla klientów?
- Jakie zasoby masz do dyspozycji, których nie mają Twoi konkurenci?
- Jakie procesy biznesowe są u Ciebie skuteczne?
- Jakie zasoby masz w swoich zespole? (Mogą to być zasoby takie jak: wiedza, wykształcenie, sieć kontaktów, umiejętności i reputacja.)
- Jakie posiadasz aktywa? (Takie jak: sprzęt, technologia, gotówka i patenty.)
- Jakie masz przewagi konkurencyjne nad rywalami?
- Jakie procesy przebiegają pomyślnie?
- Jakie masz atuty w swoim zespole i który z nich jest najsilniejszy?
- Jak duże jest Twoja baza klientów?
- Co mówią o Tobie Twoi klienci?
- W czym czujesz się mocny, lepszy od innych?
- Czy masz jakąś wiedzę w branży, w której działasz, jakiej inni nie posiadają?
Odpowiadając na te pytania, powinieneś zwiększych szansę na poprawne zidentyfikowanie i wyliczenie mocnych stron swojego przedsięwzięcia, pomysłu (produktu lub usługi).
Czym są weaknesses (słabe strony) w analizie SWOT?
Ten element może obejmować wyzwania organizacyjne, takie jak niedobór wykwalifikowanych pracowników, ograniczenia finansowe lub budżetowe, czy też słabości w stosunku do innych firm z Twojej branży, jak brak jasno zdefiniowanego USP (Unique Selling Point) na konkurencyjnym rynku.
Nadszedł czas, aby rozważyć słabości Twojej organizacji. Bądź przede wszystkim szczery! Analiza SWOT będzie wartościowa tylko wtedy, gdy zbierzesz wszystkie potrzebne informacje w sposób rzetelny i obiektywny, nie pomijając niewygodnych faktów. Najlepiej jest być realistą i jak najszybciej stawić czoła wszystkim słabym stronom przedsięwzięcia.
Słabe strony (weaknesses), podobnie jak te mocne, są nieodłącznymi cechami Twojej organizacji, więc skup się przede wszystkim na ludziach, zasobach, systemach i procedurach wewnątrz startupu. Zastanów się, co mógłbyś poprawić i jakich praktyk powinieneś unikać. Jeszcze raz wyobraź sobie (lub dowiedz się), jak widzą Cię inni ludzie na Twoim rynku. Czy zauważają słabości, na które jesteś ślepy? Dobrą praktyką jest także poświęcenie większej ilości czasu na zbadanie, w jaki sposób i dlaczego Twoi konkurenci radzą sobie lepiej od Ciebie. Bardzo ważnym jest także uzyskanie odpowiedzi na pytanie: czego Ci brakuje?
Jak znaleźć słabe strony w analizie SWOT?
Słabe strony to negatywne czynniki, które umniejszają Twoje mocne strony. Są to rzeczy, które możesz potrzebować poprawić, aby być bardziej konkurencyjnym i odnieść sukces.
Aby określić swoje słabe strony jako startup, możesz zacząć od zadania sobie następujących pytań:
- Czego klienci nie lubią w Twoich produktach?
- Jaki jest najsłabszy punkt Twojego pomysłu lub produktu?
- Jakie problemy lub skargi są często wymieniane w negatywnych recenzjach?
- Dlaczego Twoi klienci anulują lub rezygnują z Twoich usług?
- Co Twoja firma mogłaby zrobić lepiej?
- Jakie są największe przeszkody/wyzwania w Twoim obecnym lejku sprzedażowym?
- Jakie zasoby mają Twoi konkurenci, a Ty nie?
- Czy są rzeczy, których Twoja firma potrzebuje, aby być konkurencyjnym?
- Jakie procesy biznesowe wymagają usprawnienia?
- Czy istnieją aktywa materialne, których potrzebuje Twoja firma, takie jak pieniądze lub sprzęt?
- Czy w Twoim zespole są jakieś luki?
- Co utrudnia Twój proces produkcyjny, czy jest on idealny?
- W jakich obszarach Twoi konkurenci mają nad Tobą przewagę?
- Jakiej wiedzy lub umiejętności brakuje w Twoim zespole?
- Czy masz wystarczający budżet?
- Czy Twoja baza klientów jest za mała?
- Czy Twoja firma zarabia?
- Czy pozostajesz w tyle za swoimi konkurentami?
Czym są opportunities (szanse) w analizie SWOT?
Szanse, czy też możliwości, zwykle wynikają z otoczenia zewnętrznego Twojego startupu. Wymagają spojrzenia na to, co może się wydarzyć w przyszłości. Mogą to być zmiany na rynku, na którym działasz lub też trendy w technologii, której używasz.
Szanse (opportunities) to czynniki zewnętrzne w środowisku biznesowym, które mogą przyczynić się do Twojego sukcesu. Umiejętność dostrzegania i wykorzystywania możliwości i szans na rynku może mieć ogromny wpływ na zdolność Twojego startupu do pokonania konkurencji i znalezienia najlepszej drogi sprzedaży Twojego produktu.
Pomyśl o dobrych okazjach, które możesz natychmiast zauważyć i wdrożyć w życie. To nie muszą być wielkie zmiany: nawet niewielkie korzyści lub udoskonalenia mogą zwiększyć Twoją konkurencyjność. Zastanów się jakie znasz ciekawe trendy rynkowe, które mogą mieć wpływ na Twój produkt? Zmiany kulturowe w społeczeństwie oraz w stylu życia mogą przynieść równie interesujące możliwości co największe zmiany technologiczne. Pamiętaj, że każda zmiana to okazja, którą można wykorzystać, aby poprawić sprzedaż i powiększać swój przychód.
Jak znaleźć szanse w analizie SWOT?
Identyfikacja szans i zagrożeń może wymagać przeprowadzenia dogłębnych badań na temat tego co robią Twoi konkurenci lub zbadania szerszych trendów gospodarczych i biznesowych, które mogą mieć wpływ na Twoją firmę. Nie oznacza to jednak, że szanse i zagrożenia nie mogą mieć charakteru wewnętrznego – możesz odkrywać szanse lub zagrożenia wyłącznie na podstawie mocnych i słabych stron Twojej firmy.
Aby określić swoje szanse jako startup, możesz zacząć od zadania sobie następujących pytań:
- Jak można ulepszyć procesy sprzedaży/wdrażania klientów/obsługi klienta?
- Jaki rodzaj wiadomości trafia do naszych klientów?
- Jak możemy dalej angażować naszych najbardziej zagorzałych użytkowników, aby byli ambasadorami naszego produktu?
- Czy efektywnie alokujemy nasze zasoby?
- Czy istnieje budżet, narzędzia, ludzie lub inne zasoby, których nie wykorzystujemy w pełni?
- Które kanały reklamowe przerosły nasze oczekiwania – i dlaczego?
- Czy Twój rynek rośnie i czy istnieją trendy, które zachęcą ludzi do kupowania większej ilości tego, co sprzedajesz?
- Czy znasz przyszłe wydarzenia, z których Twoja firma może skorzystać, aby rozwinąć działalność?
- Czy nadchodzą zmiany w przepisach, które mogą pozytywnie wpłynąć na Twój startup?
- W jaki sposób możesz zamienić swoje mocne i słabe strony w szanse?
- Jakie działania powinieneś teraz zrobić – coś czego wcześniej nie robiłeś albo nie mogłeś robić?
- Jakie są obecne trendy, które możesz wykorzystać?
- Jak zmienia się dziedzina oraz rynek, na którym działasz i jak możesz skorzystać z tych zmian?
- Jacy partnerzy mogliby Cię wesprzeć? Co możesz zrobić, aby im w zamian pomóc?
- Jakie zmiany kulturowe zachodzą lub mogą zajść w społeczeństwie i jaki pozytywny wpływ mogą mieć one na Twój startup?
- Jak zmiany środowiskowe lub trendy proekologiczne mogą wpłynąć pozytywnie na Twój biznes?
Czym są threats (zagrożenia) w analizie SWOT?
Zagrożenia obejmują wszystko to, co może negatywnie wpłynąć na Twoją firmę z zewnątrz, np. problemy z dostawami, zmiany standardów rynkowych, nowi konkurenci, zmiany w prawie, ryzyko finansowe lub brak wykwalifikowanej kadry i problem z rekrutacją.
Istotne jest, aby przewidywać zagrożenia i podejmować konkretne działania zapobiegawcze, zanim staniesz się ich ofiarą. Pomyśl o przeszkodach, które napotykasz, wprowadzając swój produkt na rynek i sprzedając go. Możesz zauważyć, że zmieniają się standardy jakości lub specyfikacje dla Twoich produktów, przez co będziesz zmuszony dokonać zmian, jeśli chcesz pozostać w czołówce.
Ciągle rozwijająca się technologia to stale obecne zagrożenie, jak i szansa dla Twojego startupu. Zawsze pomyśl o tym, co robią Twoi konkurenci i czy powinieneś zmienić swoje własne podejście. Pamiętaj jednak, że to co robią inni może nie być dla Ciebie właściwe i unikaj kopiowania ich działań bez dogłębnego zrozumienia po co to robisz i jak wpłynie to na Twój biznes.
Zagrożenia (threats) mogą wpłynąć negatywnie na Twoją sprzedaż, ale też postawić pod znakiem zapytania przyszłość Twojej firmy.
Jak znaleźć zagrożenia w analizie SWOT?
Aby określić swoje zagrożenia jako startup, możesz zacząć od zadania sobie następujących pytań:
- Czy masz potencjalnych konkurentów, którzy mogą wejść na Twój rynek?
- Czy dostawcy zawsze będą w stanie dostarczyć potrzebne komponenty po cenach, których potrzebujesz?
- Czy przyszły rozwój technologii może zmienić sposób prowadzenia Twojej działalności?
- Czy zachowanie konsumentów zmieniają się w sposób, który mógłby negatywnie wpłynąć na Twój biznes?
- Czy istnieją trendy rynkowe, które mogą stać się zagrożeniem?
- Kim są Twoi obecni i potencjalni przyszli konkurenci?
- Jakie przyszłe zmiany prawne mogą wpłynąć negatywnie na Twój biznes?
- Jak zmiany środowiskowe lub trendy proekologiczne mogą wpłynąć negatywnie na Twój startup?
- Czy Twoja firma jest przygotowana na nieprzewidziane sytuacje, takie jak globalna pandemia, niestabilność finansowa lub klęska żywiołowa?
- Jak zmiany społeczne i kulturowe mogą negatywnie wpłynąć na Twój biznes w przyszłości?
Czynniki wewnętrzne i zewnętrzne w analizie SWOT
Cztery elementy (mocne strony, słabe strony, szanse, zagrożenia) są wspólne dla wszystkich analiz SWOT. Jednak wiele firm dzieli te elementy na dwie odrębne podgrupy: wewnętrzne i zewnętrzne.
Zazwyczaj mocne i słabe strony są uważane za czynniki wewnętrzne, ponieważ są wynikiem decyzji organizacyjnych pod kontrolą Twojej firmy lub zespołu. Na przykład wysoki wskaźnik rezygnacji zostałby sklasyfikowany jako słaby punkt, ale jego poprawa jest nadal pod Twoją kontrolą, co czyni go czynnikiem wewnętrznym. Podobnie nowi konkurenci zostaliby sklasyfikowani jako zagrożenie w analizie SWOT, ale ponieważ niewiele można z tym zrobić, czyni to z nich czynnik zewnętrzny.
Z tego względu, możemy podzielić cztery części analizy SWOT na osobne podkategorie i zastanowić się w jaki sposób można wykorzystać czynniki wewnętrzne (nad którymi mamy kontrolę) do najlepszej odpowiedzi na czynniki zewnętrzne (nad którymi nie mamy kontroli). Poniżej tabela, która może pomóc w takim ćwiczeniu.
| Szanse (zewnętrzne, pozytywne) | Zagrożenia (zewnętrzne, negatywne) | |
| Silne strony (wewnętrzne, pozytywne) | Strategia Silne strony-Szanse Która z silnych stron pomysłu/przedsięwzięcia może być użyta aby zmaksymalizować szanse, które zidentyfikowałeś? | Strategia Silne strony-Zagrożenia W jaki sposób może wykorzystać silne strony firmy lub przedsięwzięcia aby zminimalizować zagrożenia, które zidentyfikowałeś? |
| Słabe strony (wewnętrzne, negatywne) | Strategia Słabości-Szanse Jakie akcje możesz podjąć aby zminimalizować słabe strony przedsięwzięcia używając szans, które udało Ci się zidentyfikować? | Strategia Słabości-Zagrożenia Jak może zminimalizować słabości przedsięwzięcia tak aby uniknąć zagrożeń związanych z przedsięwzięciem? |
Dlaczego powinieneś przeprowadzić analizę SWOT
Przeprowadzenie analizy SWOT to skuteczny sposób oceny pomysłu lub projektu, niezależnie od skali przedsięwzięcia i jego charakteru.
Po pierwsze, przeprowadzenie kompleksowej analizy SWOT stanowi wyjątkową okazję do uzyskania lepszego wglądu w sposób działania Twojej firmy. Zbyt łatwo jest zgubić się w codziennej pracy bez refleksji nad przyszłością i strategią, a przeprowadzenie analizy SWOT pozwala spojrzeć z szerszej perspektywy na firmę i na pozycję zajmowaną na rynku.
Oczywistym faktem jest, że przeprowadzenie analizy SWOT pozwala zidentyfikować, co Twoja firma robi dobrze, gdzie mogłaby się poprawić oraz jakie szanse i zagrożenia stoją przed nią w teraźniejszości lub przyszłości. Analiza SWOT daje możliwość nie tylko zidentyfikowania tych czynników, ale także opracowania i wdrożenia namacalnych rozwiązań i scenariuszy strategii. Może to być korzystne przy tworzeniu planów budżetowych, określaniu potrzeb rekrutacyjnych, pozycjonowaniu produktu, a także opracowywaniu innych średnioterminowych i długoterminowych planów strategicznych.
Kolejną zaletą analizy SWOT jest to, że analizę tę można zastosować w wielu innych sytuacjach, a nie tylko jako analizę startupu. Możesz wykorzystać analizę SWOT do oceny potencjalnych mocnych i słabych stron nadchodzącej kampanii reklamowej, planowanego produktu lub tworzonej funkcjonalności, a nawet tego, czy Twoja firma powinna być reprezentowana na targach lub wydarzeniach branżowych. Dzięki analizie SWOT możesz nawet przenalizować samego siebie jako lidera.
